Als projectleider en onderwijsdirecteur heb ik veel geleerd van collega’s, trainers en schrijvers van boeken. Ik denk dan vooral aan inzichten en begrippen die mij hielpen om datgene waar ik mee worstelde een naam, plek en duiding kon geven. Dat zijn mijn inspiratiebronnen, die ik graag deel.
Als ik op mijn leerproces terugkijk, komen er zes inzichten bovendrijven, die voor mij doorslaggevend zijn geweest. Niet per se omdat ze wereldschokkend zijn. Maar wel omdat ze mij hebben geholpen beter te reflecteren op mijn praktijk, beter te begrijpen waar ik intuïtief naar toe wilde, scherper te krijgen wat ik eigenlijk wilde bereiken, en bewuster te zoeken naar wegen om dat te realiseren. Stel de behoefte van de klant consequent centraal, is de eerste; ontwikkel een gemeenschappelijk verhaal waar je vandaan komt en waar je naar toe gaat, de zesde. (.. meer ..)
Wouter Hart breekt in zijn boek Verdraaide Organisaties een lans om in organisaties (met name in de zorg en het onderwijs) systematisch vanuit ‘de bedoeling’ te gaan werken. Ik kreeg het advies dit boek te lezen toen ik een paar jaar onderwijsdirecteur was. Dat was een gouden tip. Het boek gaf mij woorden om te benoemen wat mij intuïtief dwarszat en hielp mij om meer bewust richting te geven aan waar ik naar toe wilde. Sinds die tijd heb ik regelmatig het advies gevolgd om (mezelf of een groep) te vragen, “Wat was ook alweer de bedoeling?”, als ik het idee had dat er iets niet klopte. Dat hielp. (..meer..)
A principle-centered, character-based, ‘inside-out’ approach to effectiveness
Ik heb het boek The 7 habits of highly effective people, van Stephen R. Covey, oorspronkelijk uit 1989, al meer dan twintig jaar in mijn kast staan. Wat mij van het begin af aan erg aanspreekt in dit boek, is het uitgangspunt dat je alleen effectief kunt handelen (als leider en als mens), als je in overeenstemming met je eigen waarden handelt, eerlijk en integer bent, en bereid bent aan jezelf te werken. Dat wordt uitgewerkt in gewoontes als proactief handelen en eerst willen begrijpen voor begrepen worden; en adviezen je te beperken tot je cirkel van invloed en een persoonlijke missie te schrijven. (..meer..)
Aanscherpen van de zijnswaarde
Jaap Boonstra betoogt in Leiders in cultuurverandering dat cultuurverandering niet los gezien kan worden van strategische vernieuwing en dat in succesvolle organisaties beide gericht zijn op het versterken van de klantwaarde en het aanscherpen van de zijnswaarde van de organisatie. Dat is een omvattend en ingrijpend proces, dat alleen alleen stapsgewijs tot een succes kan worden gemaakt, met inbreng van alle betrokkenen. Boonstra laat zien dat in de praktijk meerdere routes kunnen worden gevolgd en destilleert 50 verschillende interventies die daarbij zijn ingezet. Inspirerend in zijn verhaal, vond ik de vaststelling dat leiders van dergelijke veranderprocessen onder andere sturen door te benoemen wat beslist niet mag, maar zich niet laten verleiden om op operationeel niveau oplossingen te bedenken. Ook inspirerend vond ik het belang dat gehecht wort aan een leidende groep van uiteenlopende mensen (qua positie en benadering) die elkaar waarderen in die verschillen. (..meer..)
Ik kwam het idee van de reflective practioner in eerste instantie op het spoor via werk van John Hattie. Hij constateerde dat de belangrijkste succesfactor voor goed onderwijs docenten zijn, die hun eigen werkwijze en hun impact op studenten onderzoeken en begrijpen. Die manier van werken, meer reflectief en experience-based dan evidence-based spreekt mij enorm aan. Schön legt voor mij de basis hiervoor in zijn pleidooi voor een reflective practioner die op basis van diens expertise experimenteert, uitprobeert, vergelijkt en luistert hoe de situatie terugpraat, om tot een werkende oplossing voor het unieke geval te komen. (..meer..)